Whatsupp

WhatsUpp: wanneer is mijn bedrijf in orde met de klokkenluidersbescherming?

Isabel Derison
Door:
Isabel Derison
insight featured image
Sinds 15 februari 2023 moeten bedrijven zogenoemde ‘klokkenluiders’ beschermen. Dat is een goeie zaak voor je werknemers, maar ook voor je bedrijf. De bescherming zal namelijk ook je financiële verliezen door fraude beperken. Wat houdt de nieuwe wet in en hoe zorg je dat je als bedrijf in regel bent? Je leest het in deze ‘WhatsUpp’.

 

Wat is een klokkenluider?

Een klokkenluider is iemand die met redelijke vermoedens een (potentiële) inbreuk meldt op het werk. Dat kan gaan over bijvoorbeeld belastingfraude of -ontduiking, een gevaar voor product- of voedselveiligheid, netwerkbeveiligingsissues of privacy-inbreuken.

Niet alleen vaste werknemers kunnen de klok luiden. De wet beschermt ook zelfstandige consultants, stagiairs, ex-werknemers, bestuurders en aandeelhouders.

Waarom is de klokkenluidersbescherming zo belangrijk?

De wet wil klokkenluiders aanmoedigen door ze te beschermen tegen represailles. Zo mag klokkenluiden niet leiden tot een ontslag, negatieve evaluatie, demotie of weigering van promotie, wijziging van de arbeidsvoorwaarden, tuchtsanctie, niet-verlenging van een arbeidsovereenkomst, intimidatie enzovoort. Een klokkenluider die er toch het slachtoffer van wordt, heeft onder meer recht op een schadevergoeding van 18 tot 26 weken loon.

De klokkenluidersbescherming heeft ook positieve financiële gevolgen voor je bedrijf. Volgens een onderzoek van de ACFE verliezen bedrijven alleen al door fraude jaarlijks zo’n 5% van hun omzet. Met een klokkenluidersprogramma halveer je dat verlies, zo blijkt uit diezelfde studie.

Wat moet ik als bedrijf doen om in orde te zijn met de wet?

Klokkenluidersbescherming tegen ontslag en andere represailles is verplicht in elk bedrijf. Privébedrijven met 50 of meer medewerkers moeten ook een intern meldingskanaal met bijbehorende procedures invoeren:

  • Bedrijven met minstens 250 medewerkers moesten al op 15 februari 2023 in orde zijn.
  • Bedrijven met 50 tot 250 medewerkers krijgen nog tijd tot 17 december 2023 om het meldingskanaal op te zetten.

Privéondernemingen met activiteiten gerelateerd aan de preventie van witwassen en terrorismefinanciering moeten altijd interne procedures hebben, ongeacht hun aantal werknemers.

Bedrijven die onderdeel zijn van een internationale groep kunnen niet terugvallen op de algemene bedrijfspolicy maar moeten eigen procedures installeren, afgestemd op de Belgische wet.

Hoe zet ik zo’n intern meldingskanaal op poten?

De wet definieert niet tot in detail hoe je een intern meldingskanaal en de bijbehorende procedures opzet. Je hebt als organisatie dus heel wat flexibiliteit, maar er zijn wel enkele regels. Zo moeten klokkenluiders zowel mondelinge als schriftelijke opties hebben om aan de alarmbel te trekken en moeten ze een ontvangstbevestiging krijgen.

 

 

Welke sancties riskeer ik als ik de wet niet volg?

Neem je niet de nodige maatregelen, zoals de implementatie van een intern meldkanaal, dan riskeer je administratieve boetes van 2.400 tot 24.000 euro, maar ook strafrechtelijke sancties met boetes van 4.800 tot 48.000 euro en een gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar.