Begin dit jaar werd een nieuwe wet[1] aangenomen met de intentie om de bescherming van een handelsagent tegen eenzijdige wijzigingen opgelegd door de principaal te verhogen. De wet trad midden maart in werking.
De handelsagent was onder de vorige wet reeds beschermd tegen de eenzijdige wijziging van de commissie door de principaal. Een dergelijke wijziging werd hierbij als een verbreking van de agentuurovereenkomst beschouwd.
Wat de principaal wel nog eenzijdig kon doorvoeren, was een verhoging van de door de agent te dragen kosten of het opleggen van (bijkomende) kosten zonder dat dit tot een verbreking leidde. Dit achterpoortje wordt nu gesloten door de nieuwe wet. Sinds 14 maart 2022 maakt iedere eenzijdige substantiële of structurele verhoging of oplegging van de kosten nu ook een handeling uit die beschouwd wordt als een verbreking van de agentuurovereenkomst.
Het begrip ‘kosten’ wordt vrij ruim geïnterpreteerd. Volgens de parlementaire voorbereidingen wordt onder ‘kosten’ onder meer begrepen:
- kosten voor cashtransacties
- kosten voor het onderhoud van geldautomaten
- kosten voor IT-faciliteiten
- kosten gepaard gaande met waardetransport
- marketingkosten
- bijdragen in bepaalde taksen (bijvoorbeeld gemeentetaksen op loketten)
- bijdragen in bankentaksen
- kosten voor het depositogarantiefonds
- kosten voor digitale prospectie, en
- kosten voor juridische dienstverlening.
Wanneer een principaal deze kosten eenzijdig verhoogt na 14 maart 2022, wordt de overeenkomst als verbroken beschouwt. De handelsagent heeft dan eveneens recht op de wettelijke voorziene vergoedingen en hij zal niet onderworpen zijn aan een eventueel niet-concurrentiebeding. Al met al een zware sanctie.
Een uitzondering op de nieuwe bijkomende bescherming werd voorzien voor het verzekeringswezen, de gereglementeerde markten voor effecten en de kredietinstellingen. In deze sectoren kan binnen een paritair overlegorgaan een overeenkomst worden gesloten die gericht is op de wijziging van het bedrag van de commissies en/of van de kosten of van de berekeningswijzen ervan. De binnen dit paritair overlegorgaan gesloten overeenkomst bindt alle agenten en de principaal, maar de wijzigingen die de overeenkomst meebrengt, kunnen niet leiden tot de verbreking van de handelsagentuurovereenkomst.
[1] Aangenomen op 16 februari 2022 - gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 4 maart 2022 – in werking getreden op 14 maart 2022
