Verbod op louter financiële onderaanneming
Sinds 1 januari 2025 is het verboden voor onderaannemers om een opdracht aan te nemen van een (hoofd)aannemer en deze opdracht op zijn beurt geheel in onderaanneming te geven aan een andere onderaannemer of enkel de coördinatie te behouden. Dit verbod geldt voor onderaannemers in de bouw-, vleesnijverheid- en verhuissector, maar niet voor hoofdaannemers.
Overtreding kan leiden tot een sanctie van niveau 4, met gevangenisstraffen tot 3 jaar en boetes tot €56.000. Daarnaast kan de rechter ook uitsluiting van het recht om in te schrijven op overheidsopdrachten of om concessies te verkrijgen, uitspreken. Het is dan ook belangrijk om te controleren of jouw onderneming bij onderaannemingsopdrachten zelf nog een operationele taak uitvoert.
Voor verdere informatie verwijzen we naar onze eerdere publicatie: Verbod op louter financiële onderaanneming in bepaalde sectoren vanaf 2025
De nieuwe ‘pakjeswet’ – wijzigingen in de transportsector
Onlangs werd de “pakjeswet” goedgekeurd, die gericht is op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden van postpakketbezorgers. De nieuwe wetgeving is van toepassing op postpakketbedrijven die postpakketten laten bezorgen (binnen en buiten België) door postpakketbezorgers (werknemers en zelfstandigen). Deze wet bevat volgende nieuwigheden:
- Sinds 7 januari 2024 kunnen opdrachtgevers aansprakelijk worden gesteld voor overtredingen van hun onderaannemers op het gebied van arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden van postpakketbezorgers;
- Sinds 1 mei 2024 moeten opdrachtgevers en onderaannemers zich registreren bij het Belgisch instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT). Sinds 1 augustus 2024 moeten zij elk halfjaar rapporteren over hun activiteiten. Vanaf 1 april 2025 moeten opdrachtgevers de RSZ informeren over de onderaannemers waarop zij beroep doen;
- Sinds 1 mei 2024 moeten opdrachtgevers en onderaannemers een coördinator aanstellen;
- Sinds 1 augustus 2024 moeten opdrachtgevers en onderaannemers een tijdsregistratiesysteem invoeren. Vanaf 1 april 2025 moeten alle registraties via een onlinesysteem worden doorgegeven aan een gegevensbank van de RSZ;
- Sinds 1 oktober 2024 moeten opdrachtgevers een minimumvergoeding toekennen aan onderaannemers;
- Vanaf 1 juli 2026 wordt de pakketdistributietijd voor werknemers beperkt tot maximaal 9 uur per dag (met enkele uitzonderingen) en 56 uur per week, met een maximum van 90 uur over twee weken.
Uitbreiding registratieplicht voor schoonmaakactiviteiten
Sinds 1 september 2024 is de registratie van het begin en het einde van de activiteiten en rustpauzes verplicht voor elke werkkracht (werknemer, zelfstandige, uitzendkracht of stagiair) die bepaalde schoonmaakactiviteiten uitvoert. Werkgevers moeten zorgen voor een registratiesysteem en hun personeel hierover informeren.
Nieuwe regels in de verhuissector
Boven op de wijzigingen besproken onder punt a. treedt er uiterlijk op 1 januari 2025 nog andere nieuwe wetgeving in werking, die de regels over onderaanneming in de verhuissector grondig zal wijzigen:
- De onderaannemingsketen voor verhuisactiviteiten uitgevoerd in opdracht van een opdrachtgever wordt beperkt tot drie niveaus en elke onderaannemer moet zijn onderaannemer informeren over zijn positie in de keten;
- Er wordt een hoofdelijke aansprakelijkheid ingevoerd voor loonschulden. De opdrachtgever of (onder)aannemer moet 50% tot 65% van het factuurbedrag inhouden en storten aan een fonds als de onderaannemer vermeld staat in een loonschuldendatabank;
- Opdrachtgevers en aannemers zullen hoofdelijk aansprakelijk zijn voor sociale schulden van hun (onder)aannemers en moeten bij schulden 35% van het verschuldigde bedrag doorstorten aan de RSZ;
- Vanaf 1 januari 2027 is een “aangifte van werken” verplicht via de RSZ, inclusief registratie van elke natuurlijke persoon op elke arbeidsplaats waar verhuisactiviteiten plaatsvinden.
Verstrenging regels ketenaansprakelijkheid bij illegale tewerkstelling in Vlaanderen
De Vlaamse regering heeft nieuwe regels goedgekeurd die de strafrechtelijke aansprakelijkheid bij illegale tewerkstelling in Vlaanderen verstrengen. Sinds 1 januari 2025 is de zorgvuldigheidsplicht van de (intermediaire) aannemers uitgebreid: zij moeten vooraf bepaalde documenten opvragen bij hun rechtstreekse onderaannemers, zoals contactgegevens en informatie over de verblijfs- en tewerkstellingsstatus van buitenlandse werknemers/zelfstandigen.
Overtreding van deze plicht kan leiden tot een sanctie van niveau 4. Het is bijgevolg zeer belangrijk om alle dienstverleningsovereenkomsten met onderaannemers na te kijken en indien nodig bijkomende bepalingen op te nemen.
Voor verdere informatie verwijzen we naar onze eerdere publicatie: Verstrengde regelgeving ketenaansprakelijkheid bij illegale tewerkstelling in Vlaanderen vanaf 2025
Nieuwe registratie- en inhoudingsplicht in bouw- en schoonmaaksector
Sinds 1 juli 2024 moeten ondernemingen in de bouw- en schoonmaaksector hun werkende vennoten en helpers registreren via een specifieke toepassing van de KBO voordat de werkzaamheden beginnen. Het RSVZ controleert deze registratie. Bij niet-registratie riskeer je boetes van €500 tot €4.000 per inbreuk.
Vanaf 2026 komt er ook een aanvullende inhoudingsplicht: naast fiscale en RSZ-schulden (voor personeel) moeten opdrachtgevers nagaan of de (onder)aannemer andere achterstallige sociale zekerheidsbijdragen heeft
Voor verdere informatie verwijzen we naar onze eerdere publicatie: Nieuwe registratie- en inhoudingsplicht in de Belgische bouw- en schoonmaaksector
Om te voldoen aan de nieuwe regelgeving in de strijd tegen sociale dumping en oneerlijke concurrentie, is het essentieel dat ondernemingen proactief stappen ondernemen:
- Controleer je onderaannemers: zorg dat elke schakel in de keten voldoet aan de nieuwe aansprakelijkheids- en registratieverplichtingen;
- Pas contracten aan: werk bestaande overeenkomsten met onderaannemers bij om te voldoen aan de nieuwe wettelijke eisen;
- Implementeer indien nodig een registratiesysteem;
- Blijf op de hoogte van verdere wijzigingen.
Door nu actie te ondernemen, voorkom je problemen en draag je bij aan eerlijke concurrentie.
Voor vragen staan de adviseurs van Grant Thornton klaar met deskundig advies en praktische hulp.
