We leven alsmaar langer. Bovendien blijft de levensverwachting elk jaar stijgen. Erfenissen komen dus vaker terecht bij een meer vermogende generatie van vijftigers. Veelal zijn het de kleinkinderen die ‘behoeftig’ zijn omdat ze bijvoorbeeld een huis gaan kopen, gaan trouwen, enz.
Door middel van ‘generation skipping’ (ook wel ‘erfenissprong’ genaamd) kan men als het ware over de meer vermogende generatie springen, wat bovendien een heuse besparing in (Vlaamse) erfbelasting kan betekenen. Er bestaan verschillende opties om een generatie te skippen. Wij zetten ze voor u op een rijtje, inclusief de voor- en nadelen.
Op naar de volgende generatie
Kleinkinderen kunnen een financieel extraatje vaak beter gebruiken dan hun ouders. Via een schenking of een testament kunnen grootouders tijdens het leven hun kleinkinderen reeds dat duwtje in de rug geven. Dit op zich is niet nieuw. Bovendien verkleint in beide gevallen de uiteindelijk verschuldigde erfbelasting op het gehele vermogen. Let wel op voor de wettelijke reserve: de kinderen hebben steeds recht op 1/2de van het gehele vermogen.
Door een deel van het vermogen te schenken aan een kleinkind, verarmt het vermogen van de schenker onmiddellijk. De schenking is met andere woorden onherroepelijk. Indien de schenking gebeurt via de notaris, zal er slechts 3% schenkbelasting verschuldigd zijn.
Een testament is daarentegen te allen tijde herroepbaar of aanpasbaar. Bovendien kan via testament per kleinkind tot €12.500 belastingvrij worden gelegateerd, als de netto verkrijging van roerende en onroerende goederen samen per kleinkind niet meer dan €50.000 bedraagt. Indien beide grootouders zo’n testament opstellen, kan er dus per kleinkind tot €25.000 belastingvrij worden toebedeeld. Al wat dit bedrag overstijgt, ondergaat de gewone tarieven in de erfbelasting (3% - 27%).
Volledige vs. gedeeltelijke erfenissprong
Ook wanneer de grootouders niet proactief aan vermogensplanning hebben gedaan, is het niet uitgesloten dat (een deel van) het vermogen aan de kleinkinderen wordt toebedeeld, zij het dan via de ouders. Bij het openvallen van de nalatenschap hebben de ouders namelijk de keuze tussen aanvaarden of verwerpen.
Verwerpen de ouders de nalatenschap, dan komen de kleinkinderen in hun plaats tot de erfenis (‘vrijwillige’, volledige erfenissprong). Op die manier zal slechts éénmalig erfbelasting verschuldigd zijn over hetzelfde vermogen. Een bijkomend voordeel bestaat erin dat de Vlaamse erfbelasting berekend wordt alsof de kleinkinderen rechtstreeks tot de erfenis komen. Het vermogen wordt zo in kleinere delen opgedeeld, wat de totale erfbelastingdruk vermindert. Keerzijde van de medaille is echter dat het om een ‘alles-of-niets’ verhaal gaat.
Een oplossing voor dit alles-of-niets verhaal is de doorgeefschenking (‘gedeeltelijke’ erfenissprong). Na aanvaarding van de nalatenschap kunnen de ouders een deel van de nalatenschap (naar keuze) ‘doorgeven’ aan hun kinderen. Niet enkel kan dit (onder bepaalde voorwaarden) vrij van erfbelasting, er is tevens geen schenkbelasting verschuldigd wanneer de schenking plaatsvindt binnen het jaar na het openvallen van de nalatenschap.
Moraal van het verhaal
Door de erfenissprong te wagen, kan een groot deel aan Vlaamse erfbelasting worden bespaard[1]. Welke piste men het best bewandelt, moet steeds in concreto worden bekeken. Wij analyseren graag wat generation skipping voor u persoonlijk kan betekenen.
[1] We zijn hier niet dieper ingegaan op de planningsmogelijkheden voor Brussel en Wallonië. Noteer dat zij elk hun eigen specifieke regelgeving hebben op dit vlak.
