Centraliseren
Vaak hebben mensen geen duidelijk overzicht van de eigen financiële situatie. De agenda zit vol activiteiten, zowel op privé als professioneel vlak, die ervoor zorgen dat er geen tijd meer is om stil te staan bij het eigen patrimonium, laat staan om na te denken over het complexe financieel beheer ervan. Hoe kan je terug de controle krijgen over je financieel vermogen? Een eerste stap is door je vermogen te inventariseren. In een informatiefiche wordt een overzicht van alle relevante documenten en gegevens verzameld. De vermogensinventaris geeft een overzicht van wie eigenaar is van welke bezittingen. Het vermogen bestaat vaak uit verschillende componenten zoals roerend en onroerend goed, bedrijfsvermogen en participaties, etc. die door beslissingen van dat moment of onder invloed van omgevingsfactoren tot stand zijn gekomen. Slechts enkelen zijn zo goed georganiseerd dat alle documenten aangaande hun vermogen zich op één gecentraliseerde plaats bevinden. De vermogensinventaris zal ervoor zorgen dat een volledig en accuraat beeld wordt gevormd van de persoonlijke financiële situatie.
Financiële levensvragen
Een vermogensinventaris is mogelijk ook van belang bij een verandering in de persoonlijke situatie met (ongewilde) gevolgen op het persoonlijk vermogen; hierbij denken we aan een echtscheiding, de pensionering, de verkoop van de eigen zaak, een plots overlijden van de partner, de kinderen die in ernstige financiële problemen komen, de fiscus die moeilijk doet over het eigen vermogen, of zelfs nog: de vraag hoe een belangrijke investering best wordt gestructureerd. Een goede samenvatting van de vermogensbestanddelen en de hierover gemaakte afspraken in een huwelijks- of samenlevingscontract, een aandeelhoudersovereenkomst, een schenkingsakte en/of testament, ... zijn een hulpmiddel om snel knopen te ontwarren of te komen tot consistente beslissingen. Ook bij een overlijden is het bijvoorbeeld voor de erfgenamen vaak een moeilijk werk om een financieel accuraat overzicht op te stellen van de nalatenschap (Werd er een testament opgesteld? Zijn er reeds schenkingen gebeurd? Zijn er levensverzekeringen? etc.)
Optimalisatie
Op basis van deze vermogensinventaris kan een berekening worden gemaakt van de verschuldigde erfbelasting bij een plots overlijden. Door zich een beeld te vormen van de eventuele risico's kan men immers beter nagaan of er op dat vlak actie moet worden ondernomen. Eventueel kan de vermogenssituatie van de particulier of ondernemer geoptimaliseerd worden door bepaalde beslissingen voor te stellen, rekening houdend met de wensen en behoeften van de betrokkenen. Mogelijk blijkt dat er geen dringende ingrepen moeten gebeuren of dat er enkel een spaarpotje dient te worden opzijgezet voor het betalen van de erfbelasting in geval van overlijden, een verzekering hiervoor kan worden afgesloten e.d.m. Uit volgend voorbeeld blijkt hoe op de erfbelasting aanzienlijk kan worden bespaard via een vrij eenvoudige ingreep zoals de notariële schenking:
Een weduwnaar woont in Vlaanderen. Hij heeft een dochter en bezit één onroerend goed met een waarde van 300.000 EUR. Indien de weduwnaar komt te overlijden, zal zijn dochter 45.000 EUR erfbelasting moeten betalen. Als de weduwnaar ervoor opteert om voor zijn overlijden het onroerend goed (al dan niet met voorbehoud van vruchtgebruik) notarieel te schenken aan zijn dochter, zal hij maximum 22.500 EUR schenkingsrechten moeten betalen (+ de notariskosten van ongeveer 1.250 EUR).In geval van schenking, zal de dochter bij overlijden van haar vader dus geen erfbelasting meer moeten betalen aangezien het onroerend goed ter waarde van 300.000 EUR zich niet in de nalatenschap van haar vader zal bevinden.
Door de schenking heeft de dochter een besparing van 22.500 EUR (= 45.000 – 22.500), hetzij 50% aan belastingen bekomen.
Continuïteit
Het nut van de vermogensinventaris beperkt zich echter niet enkel tot het berekenen van de erfbelasting en de vermindering hiervan. De vermogensinventaris is ook de aanzet tot een overzicht van de eigen inkomsten en uitgaven, waarmee een toekomstig financieel plan kan worden opgesteld dat rekening houdt met de impact van promotie of opstart van een nieuwe activiteit, aankoop van vastgoed, het afsluiten van een levensverzekering, pensionering, verkoop van de zaak, ... Door het opstellen van een overzicht van de verschillende vermogenscomponenten wordt iemands financiële positie volledig in kaart gebracht, wat beslissingen vergemakkelijkt.
Gelet op het veranderlijke karakter hiervan, wordt de vermogensinventaris best periodiek eens herbekeken. De oefening kan bijvoorbeeld jaarlijks gebeuren na het indienen van de aangifte in de inkomstenbelasting. Door de herhaling krijg je de basisprincipes beter in de vingers en zie je sneller de impact van de gebeurtenissen die zich het afgelopen jaar hebben voorgedaan of de plannen die je maakt voor de toekomst. Zodat je betere en consistente beslissingen neemt en je op je twee oren kan slapen...
We raden u aan contact op te nemen met één van onze experten van het Private Client Services team via info.pcs@be.gt.com.
